CHP iptal ettirdi, binlerce EYT'li işsiz kalacak

Anayasa Mahkemesi (AYM), Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası kapsamında emekli olanların belirli kurumlarda çalışmasına ilişkin kanun maddesini iptal etti.

Anayasa Mahkemesi (AYM), devletten yardım alan bazı dernek ve vakıflarda emeklilerin çalışmasına izin veren kanun maddesini iptal etti. Bu karar, geçen yıl Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası kapsamında emekli olup da bu kurumlarda çalışmaya devam edenleri de etkileyecek. AYM'nin kararı ile birçok emekli, çalıştıkları kurumlarda artık görev alamayacak.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın aktardığına göre, iptal edilen madde ile birlikte devletten yardım alan Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu ve Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı gibi dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılamayacak.

MEVCUT DURUM

Bu dernek ve vakıflarda geçen yıldan beri EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden kişiler, ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar. Ahmet Kıvanç'ın iptal edilen maddeye ilişkin aktardıkları şöyle:

"5335 Sayılı Kanuna göre, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına atanamazlar. Emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin söz konusu kurum ve kuruluşların yanı sıra fonlar, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan ortaklıklarda çalıştırılamazlar. Bakanlar, bakan yardımcıları, milletvekilleri, seçimle göreve gelen belediye başkanları ve il encümenleri, Cumhurbaşkanı tarafından atanan ve görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına atananlar için istisna uygulanıyor."

İSTİSNA KAPSAMI GENİŞLETİLDİ

2021 yılına kadar bu istisnalar hariç emeklilerin kamuda çalışması tamamen yasaklanmıştı. Ancak 2021 yılında kabul edilen bir torba kanunla 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na “Ek Madde 20” eklendi. Bu ek maddeyle Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti ve Yeşilay Vakfı’nda emekli aylığı kesilmeksizin çalışmaya izin verildi. Bu kurumlarda emekli olduktan sonra çalıştığı için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından emeklilikleri iptal edilen ve geçmişe yönelik ödenen emekli aylıkları için borç çıkartılanlara da af getirildi.

Geçen yıl çıkarılan torba kanunlarla, Antalya Diplomasi Forumu ve Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı da Ek Madde 20 kapsamına alındı.

AYM KARARI VE EŞİTLİK İLKESİ

Cumhuriyet Halk Partisi, söz konusu ek maddenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM, başvuru üzerine Ek Madde 20’yi tümden iptal etti. Kararda, genç nüfusun kamu kurum ve kuruluşlarında istihdamının artırılması amacıyla yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmış kişilerin bu kurumlarda çalışmasının yasaklandığı, ek madde ile belirli vakıflara istisna getirilmesinin Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu belirtildi.

Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı ile, devletten yardım alan söz konusu dernek ve vakıflarda emekli çalıştırılmasına izin veren Ek Madde 20 tümüyle iptal edildi.

KARARIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ

AYM’nin bu iptal kararı, 14 Haziran 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girdi. Başta Kızılay olmak üzere söz konusu dernek ve vakıflarda geçen yıldan bu yana EYT kapsamında emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden çok sayıda kişi bulunuyordu. Kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu kişiler ya emekli aylıklarını kestirerek çalışmaya devam edebilecekler ya da çalıştıkları dernek ve vakıflardan ayrılmak zorunda kalacaklar.